قیمت محصولات ایران خودرو تا چه زمانی با نوسان مواجه است؟

به نقل از راهبرد معاصر: شرکت ایران خودرو، یکی از دو شرکت انحصاری خودرو در ایران است که با توجه به مسئله انحصاری بودن، قیمت محصولات خود را روز به روز افزایش می‌دهد. البته در کنار آن تلاش چندانی برای بهبود کیفیت خودروهای تولید خود انجام نمی‌دهد. با آغاز سال 99 نیز نوسانات شدید قیمت ارز، بهانه‌ای ایجاد کرد تا قیمت خودروهای این شرکت با افزایش بیشتری روبرو شود.

قیمت محصولات ایران خودرو در طول تابستان و مهر 99 مدام در حال نوسان و البته رو به افزایش بود. اما با تغییرات سیاسی اواخر آبان 99، ورق قیمت خودروهای ایران خودرو برگشت و روند کاهشی به خود گرفت. به خاطر ادامه کاهش قیمت ارز در آذر ماه، این روند کاهش قیمت محصولات ایران خودرو همچنان ادامه یافت و هنوز به ثبات در بازار این خودروها نرسیده‌ایم. در این نوشتار تلاش می‌کنیم به این سوال پاسخ دهیم که افزایش قیمت محصولات ایران خودرو تا چه زمانی ادامه خواهد یافت.

- عدم وجود رقبای قوی

در حال حاضر شرکت ایران خودروتبدیل به شرکتی انحصاری درر زمینه تولید خودرو شده است. این مسئله به معنای عدم وجود رقیبی قوی برای این خودرو سازی است. در گذشته برخی خودروسازان خارجی و شرکت‌های کوچک مونتاژ کننده و واردکننده فعالیت می‌کردند که موجب نگرانی ایران خودرو شد. به همین دلیل در آن رمان تاحدودی محصولات خود را بهبود داد. اما هم اکنون به علت اعمال تحریم‌ها و خروج شرکت‌های خودروسازی خارجی، رقیبی برای این خودروسازی وجود ندارد.

- نرخ‌گذاری دستوری

با وجود اینکه طبق قانونی دستوری نرخ‌گذاری خودرو هر از چند گاهی صورت می‌گیرد، اما این مسئله درمانی برای رفع تب قیمتی ایران خودرو نیست. به طوری که بین قیمت کارخانه و بازار تفاوت بسیار زیادی دیده می‌شود. این تفاوت قیمتی به نفع دلالان در این عرصه است و مردم سودی نمی‌برند. دراین شرایط باید قیمت گذاری دستوری خودرو مورد بازنگری قرار گیرد و راه‌کار موثری برای رفع مشکل پیدا شود. در غیر این صورت، این روند همچنان ادامه خواهد یافت.

- استقبال مردم از محصولات این شرکت

 نمی‌توان این موضوع را در افزایش قیمت محصولات ایران خودرو بی تاثیر دانست. طرح‌های فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش ایران خودرو در اکثر مواقع و طی امسال با استقبال مردم مواجه بوده است. به همین دلیل می‌توان یکی از دلایل افزایش بی رویه قیمت محصولات ایران خودرو را از این مسئله دانست.

- افزایش قیمت ارز و تشدید تحریم‌ها

بیشتر قطعات خودروهای داخلی وارداتی هستند. با اعمال تحریم‌های متعدد واردات این قطعات نیز با مشکل و محدودیت روبرو شد. همین مسئله بر افزایش قیمت خودرو تاثیر داشت. علاوه بر آن نوسان افزایشی در قیمت ارز در قیمت محصولات این شرکت بی تاثیر نبوده و هزینه ساخت را افزایش داد.

- نبود نهاد مسئولیت‌پذیر

ارگان‌های مختلفی در کشور فعال هستند که هر کدام به شکلی مسئول رسیدگی به وضع خودرو است. اما تا به حال هیچ ارگان و نهادی مسئولیت نوسان قیمت را بر عهده نگرفته است. شورای رقابت، وزارت صمت و مدیران ایران خودرو، هر کدام دیگری را مسئول افزایش و نوسان قیمت می‌دانند. به همین دلیل تلاشی اصولی برای رفع این مشکل انجام نمی‌دهند.

- حمایت‌های بی دریغ دولتی

در کنار عوامل مختلف، حمایت‌های دولت نیز پشتوانه محکمی برای افزایش قیمت محصولات این شرکت است. به طوری که دولت بدون توجه به نارضایتی مردم از ایران خودرو، از این خودروسازی دولتی با تمام توان حمایت می‌کند. به همین دلیل تا وقتی که ایران خودرو تحت لوای دولت باشد، این روند بیمار ادامه خواهد یافت.

- طرح‌های اشتباه و حساب نشده

 در طول زمان برای کاهش قیمت خودرو برخی طرح‌ها از سوی شورای رقابت و نهادهای مسئول ارائه شده که نه تنها تاثیری در کاهش قیمت نداشته، بلکه در برخی موارد آتش  و تب قیمت را تندتر کرده است. اعلام قانونی بودن 25 درصد افزایش قیمت خودرو در مدت سه ماه توسط شورای رقابت از جمله این قوانین اشتباه و حساب نشده است. هدف شورای رقابت از این طرح کنترل افزایش قیمت لحظه‌ای خودرو بود. ولی این طرح ایران خودرو را برای برای نوسان صعودی قیمت محصولاتش کمک نمود.

مقایسه قیمت محصولات ایران خودرو نسبت به مدت مشابه در سال 98

در جدول پایین قیمت برخی از محصولات پرفروش ایران خودرو نسبت به سال گذشته مورد مقایسه قرار گرفته است. قیمت‌ها با اختلاف بسیار زیادی روبرو هستند که علت آن عواملی مانند افزایش قیمت ارز و بروز تحریم‌ها است. اما باید در نظر داشت که بسیاری از خودروهای تحویلی با قطعات  و قیمت‌های قبل از افزایش قیمت ارز ساخته شدند!

کلام آخر

سال 99 سالی پر حاشیه در قیمت محصولات ایران خودرو بود. دلایل متعددی برای این افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها ذکر شد. اما آنچه که مهم است، پیدا کردن راه حلی اصولی و قانون‌مند برای رفع این مشکل است. تا زمانی که راه درستی برای حل مشکلات داخلی پیدا نشود، اتفاقات مختلف مانند انتخابات آمریکا، قیمت ارز، تحریم‌ها و بسیاری عوامل دیگر، همگی بهانه‌هایی جدید و یا تکراری برای افزایش دوباره قیمت محصولات ایران خودرو خواهد بود. مسلما اگر روند به همین شکل ادامه پیدا کند، دردی از صنعت خودروسازی درمان نشده و هر روز این بیماری مزمن‌تر خواهد شد.